Publicatie rapport 76 over de aansturing van de inlichtingendiensten van de politie en de bijzondere dienst van de Koninklijke Marechaussee door de AIVD en de MIVD

Nieuwsbericht | 06-02-2024 | 15:00

De CTIVD heeft zich in het onderzoek gericht op de zogenoemde scanfunctie en het regionaal onderzoek van de ID’en en de BD. Omdat de MIVD vooral gebruik maakt van zogenoemde inzetverzoeken door de BD KMar richt het rapport zich op de AIVD. Waar relevant zijn de aanbevelingen uit het rapport ook van toepassing op de MIVD.

De werkzaamheden van de ID’en (alleen voor de AIVD) en de BD (zowel voor de AIVD als de MIVD) vallen geheel onder de Wiv 2017. De ID’en houden zich uitsluitend nog bezig met nationale veiligheid en niet (meer) met openbare orde. Hieruit volgt dat de AIVD of de MIVD adequate sturing moet geven aan en controle moeten uitoefenen op deze diensten. Dat is extra belangrijk omdat deze diensten beheersmatig onder verantwoordelijkheid van de respectievelijke moederorganisaties (Nationale Politie dan wel KMar) vallen, dat zijn andere organisaties dan de AIVD en de MIVD.

Hoewel met de oprichting van de Nationale Politie een scheiding is aangebracht tussen de ID’en (ten behoeve van nationale veiligheid) en de Teams Openbare Orde Inlichtingen (TOOI) (voor wat betreft openbare orde), bestaat er een spanningsveld tussen openbare orde en nationale veiligheid. Dit onderscheid is van belang, omdat de taken verschillen en de bevoegdheden die ten behoeve daarvan mogen worden ingezet uiteenlopen. De CTIVD benadrukt om deze redenen het belang van adequate sturing van en controle op de ID’en door de AIVD.

Uit het onderzoek blijkt echter dat op een aantal terreinen sprake was van onvoldoende sturing en controle door de AIVD. Hierdoor ontstaan risico’s op onrechtmatigheden of onzorgvuldigheden die zich in enkele gevallen ook hebben voorgedaan. De CTIVD heeft in het rapport twee aanbevelingen gedaan om dit te repareren dan wel in de toekomst te voorkomen.

De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelatie, mede namens de minister van Defensie, onderschrijft de conclusies uit het rapport en neemt de aanbevelingen over. De ministers hebben het rapport op 6 februari 2024 naar de Tweede Kamer gezonden. De CTIVD verwijst hier naar de begeleidende beleidsreactie van de ministers.

Rapport nr. 76 heeft een begrippenlijst als openbare bijlage. Het rapport heeft ook een geheime bijlage die naar de Commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CIVD) van de Tweede Kamer is gestuurd.